ជួបជាមួយលោកបណ្ឌិត ហ្សេប ហូហ្គេន ចែករំលែកពីបទពិសោធន៍ការងារអភិរក្សរបស់លោកក្នុងការជជែកបែបវិទ្យាសាស្ត្រ Science Talk 2019 នៃMekong Film Festival កម្មវិធីភាពយន្ដ និងសិល្បៈនៃទន្លេមេគង្គរៀបចំដោយ អេកូយុវទូតកម្ពុជា និងគម្រោងអច្ឆរិយភាពនៃទន្លេមេគង្គ។
ផលិតដោយ៖ អេកូយុវទូតកម្ពុជា
ការផ្សាយផ្ទាល់នេះនឹងផ្តោតសំខាន់លើប្រធានបទ “លក្ខណៈពិសេសរបស់ត្រីធំនៅកម្ពុជា” ជួបជាមួយវាគ្មិនរបស់យើងគឺ លោក ថាច់ ផាណារ៉ា ដែលលោកគឺជាបុគ្គលឆ្នើមប្រចាំឆ្នាំ២០១៨ -២០១៩ ក្នុងការអភិរក្សតំបន់ទន្លេមេគង្គដែលបានជ្រើសរើសដោយ គម្រោងអច្ឆរិយភាពនៃទន្លេមេគង្គ និងជាប្រធានមន្ទីរពិសោធន៍ និងស្រាវជ្រាវនៅ វិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវ និងអភិវឌ្ឍន៍ជលផលទឹកសាបនៅកម្ពុជា។ នៅប្រទេសកម្ពុជាត្រី គឺជាអាហារបំប៉នដ៏សំខាន់មួយដែលមានចំនួន ៦១% នៃការទទួលទានប្រូតេអ៊ីន និងជាអាហារដែលញ៉ាំច្រើនបំផុតទី ២ បន្ទាប់ពីបាយ ដែលការបរិភោគត្រីជាមធ្យមមនុស្សម្នាក់បរិភោគប្រមាណ ៦៣ គីឡូក្រាមក្នុងមួយឆ្នាំ។ ការផ្សាយផ្ទាល់នេះមានគោលបំណងលើកឡើងពីគុណតម្លៃនៃធនធានជលផល ការប្រៀបធៀបត្រីធម្មជាតិ និងត្រីចិញ្ចឹម និងសារៈសំខាន់នៃការចូលរួមក្នុងការអភិរក្សប្រភេទត្រីធំក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
ផលិតដោយ៖ អេកូយុវទូតកម្ពុជា
ការផ្សាយផ្ទាល់នេះនឹងផ្តោតសំខាន់លើប្រធានបទ “កិច្ចការងារអភិរក្សសត្វខ្សឹប” ជាមួយវាគ្មិនលោក ហុង ចំណានដែលមានជំនាញទៅលើ កិច្ចការងារការអភិរក្សពពួកសត្វស្លាបនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ ការផ្សាយផ្ទាល់នេះមានគោលបំណង ថែរក្សានូវប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ី វប្បធម៌ និងសេដ្ឋកិច្ច នៃតំបន់អាងទន្លេមេគង្គដ៏សំខាន់នេះ ព្រមទាំងដើម្បីជំរុញការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយនិរន្ដភាពចំពោះទន្លេ និងដើម្បីប្រមូលទិន្នន័យវិទ្យាសាស្ដ្រស្ដីពីស្ថានភាពរបស់ទន្លេមេគង្គ។
ផលិតដោយ៖ អេកូយុវទូតកម្ពុជា
ការផ្សាយផ្ទាល់នេះនឹងផ្តោតសំខាន់លើប្រធានបទ “កិច្ចការងារអភិរក្សសត្វកន្ធាយក្បាលកង្កែប” ជាមួយវាគ្មិន លោក ប្រាណ ស៊ីណាល់ ដែលគាត់មានបទពិសោធន៍ទៅលើកិច្ចការងារអភិរក្សសត្វកន្ធាយក្បាលកង្កែបជាយូរឆ្នាំមកហើយនោះ។ តាមការស្រាវជ្រាវផ្លូវការរបស់IUCN កន្ធាយក្បាលកង្កែបមាននៅប្រទេសកម្ពុជាច្រើនជាងគេបំផុត ហើយពួកវារស់នៅតាមបណ្តោយទន្លេមេគង្គក្នុងភូមិសាស្ត្រខេត្តក្រចេះ។ ការផ្សាយផ្ទាល់ត្រូវបានរៀបចំឡើងដើម្បីផ្សព្វផ្សាយចំណេះដឹងស្តីពីការអភិរក្សកន្ធាយក្បាលកង្កែប ។ យើងក៏នឹងបង្ហាញពីលក្ខណៈពិសេសនៃកន្ធាយក្បាលកង្កែប ក៏ដូចជាការលើកកម្ពស់ការយល់ដឹងអំពីសកម្មភាពដែលគួរតែត្រូវបានធ្វើឡើងដើម្បីការពារអភិរក្សកន្ធាយក្បាលកង្កែប។
ផលិតដោយ៖ អេកូយុវទូតកម្ពុជា
ការផ្សាយផ្ទាល់នេះនឹងផ្តោតសំខាន់លើប្រធានបទ“សារៈប្រយោជន៍របស់ធនធានជលផលលើវិស័យសេដ្ឋកិច្ចនៃប្រទេសកម្ពុជា” ជាមួយវាគ្មិន លោក ឆេង ផែន អគ្គនាយករងរដ្ឋបាលជលផល។ ការផ្សាយផ្ទាល់ត្រូវបានរៀបចំឡើងដើម្បីផ្សព្វផ្សាយចំណេះដឹងអំពីការងារអភិរក្សធនធានជលផល និងវិស័យសេដ្ឋកិច្ចនៃប្រទេសកម្ពុជា។ ជាថ្មីម្តងទៀតយើងក៏នឹងលើកឡើងពីសារៈសំខាន់សំខាន់ៗនៃធនធានជលផល ក៏ដូចជាលើកកម្ពស់ការយល់ដឹងអំពីគុណតម្លៃធនធានជលផលដែលជាកត្តាជំរុញសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ននេះ។
ផលិតដោយ៖ អេកូយុវទូតកម្ពុជា
ការផ្សាយផ្ទាល់នឹងផ្តោតសំខាន់លើប្រធានបទ“ ការអភិរក្សសត្វក្រៀលនៅតាមដងទន្លេមេគង្គក្រោម” ជួបជាមួយលោកលោក ប៊ូ វរ សក្ស នាយកអង្គការជីវិតសត្វស្លាបអន្តរជាតិ។ ការផ្សាយផ្ទាល់ត្រូវបានរៀបចំឡើងដើម្បីផ្សព្វផ្សាយចំណេះដឹងអំពីការងារអភិរក្សសត្វក្រៀល នៅតំបន់ដីសណ្ដទន្លេមេគង្គក្រោមប្រទេសកម្ពុជា។ ជាថ្មីម្តងទៀតយើងក៏បានលើកឡើងពីសារៈសំខាន់សំខាន់ៗនៃតំបន់ដីសើមក៏ដូចជាលើកកម្ពស់ការយល់ដឹងអំពីប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ីដ៏អស្ចារ្យដែលជាជម្រកធម្មជាតិនិងទ្រទ្រង់ខ្សែសង្វាក់អាហាររបស់សត្វព្រៃបក្សីនិងការរស់នៅរបស់មនុស្ស។
ផលិតដោយ៖ អេកូយុវទូតកម្ពុជា
ការផ្សាយផ្ទាល់នេះនឹងផ្តោតសំខាន់លើប្រធានបទ “ដីសើម និងជម្រករបស់ត្រីយក្ស” ជាមួយវាគ្មិនលោកស្រី ជាសិលា។ តំបន់ដីសើមគឺជាកន្លែងល្អមួយដែលរាល់ជីវចម្រុះអាចរស់នៅបាន។ នៅប្រទេសកម្ពុជាមានតំបន់រ៉ាមសាចំនួន ៥ តំបន់ដែលយើងទាំងអស់គ្នាត្រូវការពារ និងលើកកម្ពស់ការយល់ដឹងអំពីការប្រើប្រាស់ធនធានធម្មជាតិប្រកបដោយចីរភាព។ ការផ្សាយផ្ទាល់នេះក៏ពិភាក្សាពីលក្ខណៈនៃតំបន់ដីសើម និងសារៈសំខាន់របស់ដីសើមចំពោះប្រភេទសត្វទាំងអស់ជាពិសេសត្រីយក្សនិងប្រភេទសត្វដែលជិតផុតពូជ និងងាយរងគ្រោះដទៃទៀតផងដែរ។ ការការពារតំបន់ដីសើមគឺជាកាតព្វកិច្ចសម្រាប់យើងទាំងអស់គ្នា។
ផលិតដោយ៖ អេកូយុវទូតកម្ពុជា
Connected Rivers បានបង្ហាញពីសារៈសំខាន់នៃទំនាក់ទំនងរបស់ទន្លេទៅកាន់ត្រី និងប្រជាជន។ ភាពយន្តនេះត្រូវបានកំណត់នៅក្នុងអាងទន្លេមេគង្គដែលការអភិវឌ្ឍ ទំនប់វារីអគ្គីសនីនាពេលថ្មីៗនេះ និងកំពុងបន្តជះឥទ្ធិពលដល់ការធ្វើចរាចរផ្លាស់ទីរបស់ប្រភេទត្រីដែលទ្រទ្រង់ជលផលតាមផ្លូវទឹកដែលមានផលិតភាពច្រើនបំផុតនៅលើពិភពលោក។
ខ្សែភាពយន្តនេះត្រូវបានផលិតឡើងដើម្បីជូនដំណឹង និងជម្រុញប្រជាជនឱ្យពឹងផ្អែកដោយផ្ទាល់ទៅលើស្ដុកត្រីដែលមាននិរន្តរភាពសម្រាប់សន្តិសុខស្បៀង និងសេដ្ឋកិច្ចដោយសង្កត់ធ្ងន់លើតម្រូវការពិចារណាផលប៉ះពាល់រយៈពេលវែងសក្តានុពលនៃឧបសគ្គនៃការធ្វើចំណាកស្រុកដោយមិនប៉ះពាល់ដល់បរិស្ថានធម្មជាតិ ប្រភេទសត្វជិតផុតពូជ និងជានិមិត្តរូប និងរបៀបរស់នៅរបស់ពួកគេ។
ផលិតដោយ៖ គម្រោងអច្ឆរិយភាពនៃទន្លេមេគង្គ
គម្រោងអច្ឆរិយភាពនៃទន្លេមេគង្គសហការជាមួយវិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវ និងអភិវឌ្ឍន៍ជលផលទឹកសាបបានប្រមូលប្រភេទត្រីដែលជិតផុតពូជដូចជាត្រីរាជ, ត្រីគល់រាំង និងប្រភេទត្រីដទៃទៀតពីទន្លេមេគង្គទៅនៅក្នុងស្ថានីយ៍ផលិតនិងស្រាវជ្រាវពូជបាទីដែលមានទីតាំងស្ថិតនៅស្រុកពាមរក៍ខេត្តព្រៃវែង។ ការចិញ្ចឹមនេះធ្វើឡើងរហូតដល់ត្រីធំល្មមអាចមានសុខភាពល្អ ហើយបន្ទាប់មកគម្រោងដាក់ស្លាកពួកគេដើម្បីតាមដានការលូតលាស់របស់វា និងដោះលែងពួកវាទៅក្នុងទន្លេមេគង្គវិញ។
ផលិតដោយ៖ គម្រោងអច្ឆរិយភាពនៃទន្លេមេគង្គ
គម្រោងអច្ឆរិយភាពនៃទន្លេមេគង្គជាមួយអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ និងក្រុមស្រាវជ្រាវកម្ពុជាសិក្សាលើឥទ្ធិពលនៃអាងស្តុកទឹកសេសាន ២ លើគុណភាពទឹកនៃដៃទន្លេក្បែរៗគ្នានេះ ។ នៅក្នុងដំណើរការនេះយើងប្រើឧបករណ៍ water profiler ដើម្បីប្រមូលទិន្នន័យស្តីពីសីតុណ្ហភាពប្រចាំតំបន់ និងក្លរ៉ូហ្វីល។
ផលិតដោយ៖ គម្រោងអច្ឆរិយភាពនៃទន្លេមេគង្គ
ឯកសារអាងចិញ្ចឹមត្រីធម្មជាតិទឹកសាបបង្ហាញអំពីត្រីអាងចិញ្ចឹមត្រីត្រូពិកទឹកសាបនៅក្នុងព្រៃនៅក្នុងជម្រកធម្មជាតិរបស់ពួកគេ។ តើអ្នកធ្លាប់ឆ្ងល់ទេថាជម្រករបស់ត្រីត្រូពិកទឹកសាបមានរូបរាងយ៉ាងណានៅក្នុងធម្មជាតិ ហើយរបៀបដែលពួកវាទាំងអស់មានអន្តរកម្មនៅក្នុងជំរកធម្មជាតិ? អ្នកផលិតខ្សែភាពយន្ត លោក Ivan Mikolji នឹងនាំអ្នកធ្វើដំណើរក្រោមទឹកទៅកាន់ទីតាំងសម្ងាត់ក្នុងព្រៃត្រូពិកស្វែងយល់ពីទន្លេចំនួន ៣៣ និងជម្រក ៧ ផ្សេងៗគ្នា។
ផលិតដោយ៖ Ivan Mikolji
អ្នកជំនាញបរិស្ថានវិទ្យាទឹកសាបលោក ជារដ្ឋា និយាយអំពីមូលហេតុដែលទន្លេមេគង្គជាធនធានដ៏សំខាន់សម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជា និងថាតើការកែប្រែទន្លេអាចជះឥទ្ធិពលយ៉ាងដូចម្តេចដល់ប្រទេសកម្ពុជា ទន្លេមេគង្គគឺជាប្រភពដ៏អស្ចារ្យមួយដែលមនុស្សជាច្រើនពឹងផ្អែកលើវា។ ទន្ទឹមនឹងនេះមានប្រភេទត្រីទឹកសាបជាងមួយពាន់ប្រភេទដែលរស់នៅតាមដងទន្លេមេគង្គដែលផ្គត់ផ្គង់សេចក្តីត្រូវការរបស់ប្រជាជន។
ផលិតដោយ៖ អេកូយុវទូតកម្ពុជា
ទន្លេមេគង្គគឺជាទន្លេដ៏អស្ចារ្យមួយនៅលើពិភពលោកដែលហូរកាត់ប្រទេសអាស៊ីចំនួន ៦ ពីខ្ពង់រាបទីបេទៅសមុទ្រចិនខាងត្បូងដោយភ្ជាប់ប្រទេសចិន មីយ៉ាន់ម៉ា ឡាវ ថៃ កម្ពុជា និងវៀតណាម។ របៀបដែលប្រទេសមួយប្រើប្រាស់ ឬផ្លាស់ប្តូរទឹកទន្លេមេគង្គអាចមានផលប៉ះពាល់សំខាន់ៗដល់សុខភាពទន្លេ និងប្រជាជននៅខ្សែទឹកខាងក្រោម។
ផលិតដោយ៖ USGS
វីដេអូនេះគឺជាទម្រង់នៃការទូតផ្នែកវិទ្យាសាស្ត្រដែលបានស្នើដោយក្រសួងការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិកដើម្បីអប់រំអ្នកធ្វើគោលនយោបាយ និងពលរដ្ឋនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍អំពីសារៈសំខាន់ដ៏វិសេសវិសាលនៃទន្លេមេគង្គ និងតំបន់ដីសណ្តក្នុងការថែរក្សាសន្តិសុខស្បៀង និងជីវភាពរស់នៅក្នុងតំបន់។ វីដេអូនេះក៏ព្យាយាមធ្វើឱ្យអ្នកធ្វើគោលនយោបាយដឹងអំពីផលប៉ះពាល់សក្តានុពលនៃការប្រែប្រួលអាកាសធាតុមកលើប្រជាជន និងបរិស្ថាននៃតំបន់ដីសណ្ដទន្លេមេគង្គ។
ផលិតដោយ៖ USGS
កាលពីមុនស៊ុតរបស់សត្វកន្ធាយក្បាលកង្កែប (ល្មិច) ត្រូវបានវាយប្រហារដោយសារតែវិធីសាស្ត្រគ្រប់គ្រងមិនបានការពារ និងមិនគ្រប់គ្រាន់ដូច្នេះបណ្តាលឱ្យសំបុករបស់វាបាត់បង់។ សកម្មភាពប្រចាំថ្ងៃរបស់យើងអាចធានាបាននូវអនាគតរបស់សត្វកន្ធាយក្បាលកង្កែប (ល្មិច) ជំនាន់ក្រោយ។ វីដេអូនេះនឹងផ្តល់ឱ្យយើងនូវការយល់ដឹងខ្លះៗអំពីចំណេះដឹងនេះ។
ផលិតដោយ៖ BTVNews Cambodia