ឆ្មាំទន្លេ

ឧបសគ្គដែលពិបាកជម្នះបន្តិច
ជាទូទៅការងារណាក៏តែងតែត្រូវជួបបញ្ហាមិនចេះចប់មិនចេះហើយដែរ មិនថាការងារប្រើកម្លាំងក្ដី ប្រើបញ្ញាក្ដី មិនខុសពីការងារឆ្មាំនេះប៉ុន្មានទេ ពួកគាត់ក៏ឧស្សាហ៍ជួបប្រទះរឿងប្រឈមជាញឹកញាប់ដូចគ្នារួមមាន៖
–នៅរដូវវស្សាដែលជារដូវទឹកធំ ចំនួនបទល្មើសនេសាទខុសច្បាប់នៅតែមាន។ អ្នកខ្លះគាត់នៅតែហ៊ានលួចទៅនេសាទក្នុងតំបន់ស្នូលតែម្ដង ទោះជាមានច្បាប់រឹតបន្តឹង និងការចុះល្បាតយ៉ាងតឹងរឹុងប៉ុណ្ណាក៏ដោយ។ ដោយសារតែកត្តាជីវភាព ចំណេះដឹង បូកផ្សំជាមួយភាពរឹងរូសរបស់ពួកគាត់ទៀត សកម្មភាពខុសច្បាប់បែបនេះតែងធ្វើបំផ្លាញជម្រកត្រី និងសត្វផ្សោតជាញយដង។ និយាយទៅលោកពូៗឆ្មាំគាត់តាមអន្តរាគមន៍សឹងមិនទាន់ទេ!
–អ្វីដែលយើងអ្នកទីក្រុងនឹកស្មានមិនដល់នោះគឺ ពួកអ្នកនេសាទខុសច្បាប់មួយចំនួន កាលណាពួកគាត់ឃើញទូកមន្ត្រីឆ្មាំរកចាប់ពួកគាត់នោះ ពួកគាត់ចូលដៃគ្នាសហការជាក្រុមតាមលោកពូៗមន្រី្តឆ្មាំដែរ គឺ បើកទូកគេចពីមន្រ្តីឆ្មាំមួួយអស់ដៃយកតែម្ដង! ឥឡូវខ្ញុំឧទាហរណ៍ឲ្យស្រួលយល់មួយ អ្នកលក់ដូរនៅក្នុងផ្សារថ្មីយូរហើយតាំងពីឆ្នាំ ២០០៥មកម្ល៉េះ ដូច្ន​េះអ្នកប្រាកដជាច្បាស់ច្រកចេញចូលផ្សារ និងកន្លែងលក់ដូរផ្សេងៗដូចថ្ងៃហ្មង! ពួកជនល្មើសក៏ដូច្នោះដែរ ពួកគាត់ស្គាល់ផ្លូវច្បាស់មែនទែន ទោះជាម្ដុំកាំពីមានកោះតូចៗខ្វាត់ខ្វែងពេញផ្ទៃទឹកក៏ដោយ ក្រុមជនល្មើសអាចបើកទូកជិះជែងកោះតូចៗបានយ៉ាងស្ទាត់ ជំនាញជាងមន្រ្តីឆ្មាំទៀត។ ក្រុមទាំងពីរត្រូវដេញតាមគ្នាក្នុងល្បឿនលឿនដូចក្នុងរឿងអញ្ចឹង អាចនឹងក្រឡាប់ទូកផង អាចនឹងត្រូវទូកជនល្មើសបញ្ជាមកបុកទូកឆ្មាំផង ថែមទាំងអាចនឹងបាត់បង់ជីវិតក៏ថាបាន។  គ្រោះថ្នាក់ខ្លាំងមែនទែន មិនធម្មតាទេ!
–មន្ត្រីឆ្មាំទន្លេត្រូវចំណាយពេលយូរ (៥ ម៉ោង) ហាលថ្ងៃ ហាលភ្លៀងជោគជាំលើទូក ប្រថុយអាយុជីវិត​ខ្លាំងមែនទែនប្រសិនបើអាកាសធាតុមិនអំណោយផលដូចជា ព្យុះ ភ្លៀងខ្លាំង ឡើងកម្ដៅខ្លាំង រឺទឹកជំនន់ ជាដើម
–កង្វះខាតថវិកាក្នុងការចាយវាយលើមធ្យោបាយធ្វើដំណើរទៅវិញទៅមកជាពិសេសប្រេងសម្រាប់ចាក់ទូក ដោយលោកពូឆ្មាំដដែលបានបន្តប្រាប់ពួកយើងទៀតថា៖ “សហគមន៍មិនមានថវិកាគ្រប់គ្រាន់ទេ អញ្ចឹងត្រូវចំណាយលុយខ្លួនឯង អ៊ីចឹងរយៈពេលជិត ២ ឆ្នាំនេះខ្ញុំចំណាយលុយខ្លួនឯង ។” 
–ខ្វះកម្លាំងធនធានមនុស្សសម្រាប់បំពេញការងារមួយនេះមែនទែន ដោយសារតែមួយចំនួនធំគេមិនសូវបានចាត់ទុកការងារអភិរក្សនេះជាជម្រើសការងារនៅថ្ងៃអនាគតទេ 
–មិនមានការលើកទឹកចិត្ត ឬការពេញចិត្តពីគ្រួសារពេលខ្លួនធ្វើជាឆ្មាំទេ ព្រោះពួកគាត់ត្រូវជួបគ្រោះថ្នាក់រាប់មិនអស់កំលុងពេលធ្វើការតាមអ្វីរៀបរាប់ខាងលើ ហើយពេលខ្លះពូៗឆ្មាំត្រូវយកលុយដែលសម្រាប់ទំនុកបម្រុងគ្រួសារមកចំណាយលើការងារឆ្មាំបន្ថែមទៀត។ 

ពេលខ្ញុំដឹងហើយក៏គ្មានអារម្មណ៍អ្វី ក្រៅពីអាណិតពួកគាត់ ហើយបានត្រឹមតែសរសេរអត្ថបទនេះឡើងចែក រំលែកឲ្យបងប្អូនដឹង ក៏ដូចជាជួយលើកទឹកចិត្តពូៗបន្ថែមមួយកម្រិតទៀតដែលក្លាហានបំពេញការងារមួយនេះជូនបងប្អូនខ្មែរយើងទាំងមូល។ 

ព្យាយាមគង់តែបានសម្រេច
ការប្រឹងប្រែងរបស់ពួកគាត់ និងអង្គការចូលរួមមួយចំនួនមិនខាតអសារបង់ទេ ផ្ទុយទៅវិញនាំមកនូវលទ្ធផលល្អប្រសើរជាងមុនគួរឲ្យកោតសរសើរ ដោយសព្វថ្ងៃចំនួនសត្វផ្សោតក៏បានកើនឡើងដល់ ៨៩ ក្បាលវិញក្នុងឆ្នាំ ២០២០ នេះបានន័យថានៅថេរដោយផ្អែកតាមទិន្នន័យការប៉ាន់ប្រមាណចំនួនសរុបនៃសត្វផ្សោតទន្លេមេគង្គ ពីចន្លោះ ១៩៩៧ ដល់​ ២០២០ របស់អង្គការ WWF ។ ដូច្នេះខ្ញុំសង្ឃឹមថាអ្នកទាំងអស់គ្នាបន្ទាប់ពីអានអត្ថបទនេះរួច និងចូលរួមផ្ដល់កម្លាំងចិត្ត ក៏ដូចជាមានភាពយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះធនធានធម្មជាតិក្នុងស្រុកយើង កុំអោយបាត់បង់បន្ថែមទៀតអី។​